Maamulka Israel ayaa been abuur ku tilmaamay eedeynta uga timid Hay’adaha Qaramada Midoobey iyo kuwa kale ee caalamiga ah ee ku aaddan in waxa ka socdaa Gaza ay yihiin dembiyo dagaal iyo xasuuq.
Qaar ka mid ah hay’adaha ka shaqeeya arrimaha bani’aadantinimada oo mar kale qaylo dhaan ka soo saaray masiibada bani’aadantinimo ee ka jirta waqooyiga Marinka Gaza ayaa ka digay inaanan la helin tallaabo loo baahan yahay dhowr cisho gudahood, si looga hortago macluul ay sheegeen inay ku soo wajahan tahay waqooyiga Gaza, ka dib markii Ciidamada Israel ay diideen in halkaasi la geeyo gargaarka naf badbaadinta.
Hay’adahan ayaana sheegay in dadka faraha badan ee halkaasi ku xaniban ay halis ugu jiraan inay u dhintaan gaajo iyo haraad, haddii aan si degdeg ah loogu gurman. Waxay kaloo sheegeen in Ciidamada Israel ay is hortaag ku sameeyeen isku dayo lagu doonayay in gargaarka lagu gaarsiiyo dhulka go’doonsan.
Hay’adda Militariga Israel u qaabilsan isku xirka gargaarka Gaza ee COGAT ayaa Sabtidan diiday in xaalad khatar ah ay ka jirto xaafadaha waqooyi ee Marinka Gaza.
Hay’adda ayaa sheegay in halkaasi uu ka socdo hawlgal ballaaran oo militari, dadka rayidka ahna la faray inay taggaan koonfurta Marinka Gaza.
Sidaas oo ay tahay waxay sheegtay in 713 baabuur oo gargaar ah loo ogolaaday inay bishii October galaan waqooyiga Gaza, iyada oo la sii marayo sida ay sheegtay marinka galbeed ee Erez ee waqooyiga Gaza.
COGAT oo ka gilgilaneysa eedeymaha uga imanaya hay’adaha gargaarka ayaa wax laga xumaado ku tilmaamtay in Israel lagu eedeeyo in xaalad khalafsan ay ka abuurtay waqooyiga Gaza, isla-markaana aysan xaaladdu ahayn, sida ay ka dardaar warinayaan hay’adaha caalamiga ah.
COGAT waxay dafirtay in gaajo, nafaqo xumo, dhimasho xad dhaaf ah iyo cuduro faafa ay ka jiraan waqooyiga Marinka Gaza.
Dhammaan hay’adaha caalamiga ah ee ka hawlgala Marinka Gaza ayaa ka marqaati kacaya in dadka rayidka ah ee halkaasi ku go’doonsan ay wajahayaan dil, dhaawac, gaajeysiin, barakacin iyo xarig.
Dhanka kale maanta oo ugu dambeysay diyaaradaha dagaalka Israel ayaa garaacay teendhooyin ay dadka barakacayaasha degan yihiin oo ku yaala deegaanada Al-Mawasi iyo Deir Al-Balah ee koonfurta iyo bartamaha Marinka Gaza, halkaas oo tobanaan qof oo dad rayid ah ay ku dhinteen, kuwo kalena ay ku dhaawacmeen.
Al-Mawasi oo ah goob ay Israel ku sheegtay aag bani’aadantinimo, dadkuna ay tahay inay gabaad u doontaan ayaad arkaysaa in lagu leynayo. Hay’adaha ka hawlgala Marinka Gaza waxay sheegeen in Israel ay Marinka Gaza ka dhigtay meel aan ammaan ahayn, isla-markaana aysan jirin goob qura oo Gaza ku taala oo nabdoon amaba ay dadku ku badbaadi karaan.
Madaxa Hay’adda Caafimaadka Adduunka (WHO), Tedros Ghebreyesus ayaa Israel ugu yeeray inay qaaddo xanibaadaha kaalmada bani’aadantinimo, si wax looga qabto masiibada bani’aadantinimo ee Gaza. Ghebreyesus ayaa qiray in nolosha waqooyiga Gaza ay istaagtay, loona baahan yahay in si degdeg ah wax looga qabto.
Israel ayaa waxaa muuqata inay diidan tahay in wax laga qabto xaaladda nololeed ee dadka Gaza iyo inay hoos u dhigto walaaca caalamiga ah ee isa soo taraya.
13 bilood oo Israel ay weerar ku haysay Marinka Gaza, tirada dadka rayidka ah ee la dilay ayaa gaartay 43,552 qof iyo dhaawaca 102,765 kale, sida ay xaqiijisay Wasaaradda Caafimaadka Gaza.
