Mareykanka ayaa markii afaraad codka diidmada qaxayan ee Veto ku hor istaagay qaraar qabyo ahaa, oo Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobey uu ku dalbanayay in xabad joojin bilaa shuruud ah laga sameeyo Marinka Gaza, si wax lagaga qabto masiibada bani’aadantinimo ee gacan ku sameyska ah ee Israel ka abuurtay dhulka sida weyn loo go’doomiyay.
Qaraarka qabyada ah oo galabta la horkeenay 15-ka xubnood ee Golaha Ammaanka ayaa waxaa taageeray 14 ka mid ah, waxaana diiday Mareykanka oo keliya.
Qaraarkan ayaa waxaa saddex toddobaad ka soo shaqeynayay 10-ka dal ee aan joogtada ahayn ee Golaha Ammaanka, si looga jawaabo fadeexadda caalamiga ah ee ka dhalatay wax ka qabasha la’aanta ku aaddan dembiyada Israel ka gaysaneyso Marinka Gaza, weliba iyadoo dunida oo dhan ay si toos ah barraha bulshada uga daawaneyso hooyooyinka iyo dhallaanka ee sida naxariis darrada ah loogu leynayo Gaza, waana sababta xubnaha 10-ka dal ee la soo doortay ay qaraarkan ugu soo gudbiyeen golaha.
Qabyo qoraalkan ayaa ku baaqayay in la sii daayo dhammaan la haysteyaasha iyo in xabad joojin degdeg ah oo shuruud la’aan ah laga sameeyo Gaza, si gurmadka bani’aadantinimo uu u gaaro dadka u baahan. Qaraarka ayaan isku xirin shuruudda xabad joojinta iyo sii deysmada maxaabiista, waana sababta uu Mareykanku uga soo horjeestay.
Kuxigeenka Safiirka Mareykanka ee Qaramada Midoobey, Robert Wood oo codeynta ka dib khudbad ka jeediyay fadhigii Golaha Ammaanka ayaa sheegay in qaraarka aanu cambaareyneyn weerarkii ay Xamaas 7-dii bishii October ee sanadkii 2023 ka gaysatay dhulka ay Israel maamusho iyo inaanan la isku xirin shuruud la’aanta xabad joojinta Gaza iyo sii deynta la haysteyaasha Israeliyiinta.
Waxa uu sheegay in haddii la ansixin lahaa qaraarka Golaha Ammaanka uu farriin khatar ah u diri lahaa Ururka Xamaas ee Falastiin, waxa uu intaasi ku daray in farriintu ay ahaan lahayd “Ma jirto baahi loo qabo in lagu soo laabto miiska wada hadalka iyo in Beesha Caalamka ay ilowday masiirka la haysteyaasha Israeliyiinta ee lagu haysto Gaza.”
Isaga oo sii hadlayay ayuu yiri “Waa inaanan u ogolaan in taasi dhacdo. Ma ilaabi doono dadkaasi.”
Robert Wood ayaa sheegay in Washington ay dib u bilaabi doonto dadaalada diblomaasiyadeed ee wada hadalada xabad joojinta Gaza iyo heshiiska maxaabiis is dhaafsiga, bedelkii Israel lagu khasbi lahaa in si shuruud la’aan ah u soo afjarto weeraradeeda waalida ah ee Gaza.
Adeegsiga Mareykanka ee Veto ama diidmadiisa qaraarkaasi ayaa waxba kama jiraan ka dhigeysaa aqlabiyadda, iyadoona Mareykanka uu ka mid yahay 5-ta dal ee joogtada ah ee leh codka Veto.
Aqlabiyadda ayaa ku tusineysa, sida caalamka uu u doonayo in la soo afjaro xadgudubyada baahsan Israel ee ka dhanka ah xeerarka caalamiga ah, kuna xasuuqeyso dadka rayidka ah.
Warbaahinta caalamiga ah ayaa ku warameysa in diidmada Mareykanka ay mar kale suurad xumeynayso wax ka qabasha la’aanta Golaha Ammaanka ee xaaladda murugsan ee Gaza. Golaha Ammaanka oo ah hay’addii ugu sarreysay Qaramada Madoobey ee dhinaca fulinta ayaa lagu dhalleeceeyaa inay go’aan mideysan ka qaadan la’yihiin arrinta Gaza.
Tani waxay calaamad u tahay in Mareykanku uu ka gooni yahay dunida inteeda kale, isla-markaana uu sii wado taageeradiisa indha la’aanta ah ee Israel, si aan looga joojin dhiigga ay gacmaha kula jirto, iskaba daa in masuuliyiinteeda lagu la xisaabtamo xasuuqa ay ciidamadooda gaysanayaan.
Qaraarkan ayaa sahli karay in la soo afjaro dhiigga dadka reer Gaza ee daadanaya, inkastoo Israel aysan ahayn dowlad ixtiraamta, isla-markaana ku dhaqanta sharciga caalamiga ah ee bani’aadantinimada iyo kan dagaalka.
Si kastaba ha-ahaatee waa markii afaraad oo Mareykanku uu Veto isku horgudbo qaraar lagu codsanayay in la soo afjaro dagaalka bishii 14-aad ka soconaya Marinka Gaza.