Xafiiska Xuquuqul Insaanka Qaramada Midoobey ee OHCHR ayaa walaac xoog leh ka muujiyay ficilada Ciidamada Israel ay kula kacayaan shacabka Falastiiniyiinta ee ku nool waqooyiga Marinka Gaza, iyadoo ay xoogeysanayso qaylo dhaanta ay hay’adaha caalamiga ah ka muujinayaan xadgudubyada ka dhanka ah bani’aadantinimada ee ay halkaasi ka wadaan Ciidamada Israel.
Xafiiska Xuquuqul Insaanka ee Qaramada Midoobey ayaa sheegay in qorshaha guud ee Militariga Israel ee isugu jira dilka, gaajeysiinta iyo barakacinta dadka rayidka ah uu keenayo in Falastiiniyiinta laga waayo waqooyiga Marinka Gaza.
Xafiiska ayaa war uu soo saaray ku sheegay in Militariga Israel ay barakacinayaan bulshada ku nool Jabalia, Beit Lahiya iyo Beit Hanoon, isla-markaana ay hortaagan yihiin gelitaanka dhammaan sahayda muhiimka ah, sida raashiinka, biyaha iyo dawada.
“Ka dib 15-kii October wa xoogaa gargaar ah ayaa la keenay waqooyiga Gaza, laakiin tani ma aha mid u dhiganta baahida dadweynaha.” Ayaa lagu sheegay warka OHCHR.
OHCHR ayaa sheegtay in Ciidamada Israel ay dadka u sheegeen in ay isaga baxaan waqooyiga Marinka Gaza, haddana ay sii wadaan duqaymaha iyo weerarada ay ku beegsanayaan dadkaasi.
“Waxaan helnay warbixino sheegaya in Falastiiniyiinta la bartilmaameedsado, iyaga oo baxsanaya. Ciidamada Israel ayaa burburinaya dhismayaasha la degan yahay, waxayna weerarayaan iskuulada ay dadku gabaadsanayaan.” Ayay sheegtay OHCHR oo Militariga Israel ku eedeysay inay dib u bilaabeen weerarada laba ka mid ah saddex isbitaal ee ugu waaweyn ee waqooyiga Marinka Gaza.
OHCHR waxay sheegtay in iyadoo ay kooxaha samatabixinta iyo dhakhaatiirtu ay sii wadaan dadaaladooda naf badbaadinta ah ay caqabad kala kulmayaan weerarada Ciidamada Israel.
“Adeegga internet-ka ee waqooyiga Gaza ayaa go’an, tan iyo 19-kii October. Ugu yaraan saddex Wariye oo Falastiini ah ayaa la dilay, labadii toddobaad ee ugu dambeysay.” Ayay sheegtay OHCHR oo intaasi ku dartay in Ciidamada Israel ay xirxireen tobanaan nin oo reer Falastiin ah, welina ay gacanta ku hayaan.
Dhanka kale Madaxa Hay’adda Qaramada Midoobey U Qaabilsan Gargaarka & Arrimaha Qaxootiga Falastiiniyiinta (UNRWA), Philippe Lazzarini ayaa sheegay in 20,000 oo qof lagu khasbay inay ka qaxaan xerada qaxootiga Jabalia, oo ay ku jiraan Xarumaha Qaramada Midoobey, si ay u badbaadaan.
Xeradan oo ah tan ugu weyn ee sideedda xero qaxooti ee ku yaala Marinka Gaza ayay si weyn u go’doomiyeen Ciidamada Israel, iyadoo taangiyadooduna ay duqaynayaan.
Madaxa Xafiiska Iskudubaridka Arrimaha Bani’aadantinimada (OCHA) ee Marinka Gaza, Georgios Petropoulos ayaa BBC u sheegay in qoysaska ku nool Jabalia ay wajahayaan xaalado aad u daran.
Sarkaalkan ayaa sheegay inaysan hadal ku cabirin karin, sida ay u xun tahay iyo khatarta ay ku sugan yihiin dadka rayidka ah ee ku nool waqooyiga Marinka Gaza.
80 ka mid ah kolonyada gargaarka Qaramada Midoobey ayaa Arbacadii iyo Jimcihii loo fasaxay waqooyiga Marinka Gaza, hase yeeshee gargaarka ayaan gaarin meelaha ay dhibataada ugu daran ka jirto, sida xerada Jabalia.
Hay’adaha caalamiga ah ee ka hawlgala Marinka Gaza ayaa si isku mid ah uga dardaar warinaya xaaladda cakiran ee ka jirta waqooyiga Marinka Gaza.
Hay’adahan ayaa sheegay in xaalad aan la arkin ay wajahayaan 400,000 oo qof oo haatan ku nool waqooyiga Marinka Gaza, iyagoona ka digay in dadkaasi laga sal kiciyo guryahooda iyo meelaha kale ee ay gabaadsanayaan.
Israel ayaa dhegaha ka fureysanaysa inay ka jawaabto walaaca caalamiga ah ee laga muujinayo hawlgalkeeda aan kala reebka lahayn ee ka socdo dhulkaasi.
Xamaas waxay Israel ku eedeysay inay dooneyso in ay boobto, isla-markaana ay qaadato xaafadaha waqooyi ee Marinka Gaza.