Madaxa Hay’adda Qaramada Midoobey U Qaabilsan Gargaarka & Arrimaha Qaxootiga Falastiiniyiinta (UNRWA), Philippe Lazzarini ayaa Isniintii weerar afka ah ku qaaday Ciidamada Israel.
Madaxa Hay’adda UNRWA ayaa Ciidamada Israel ku eedeeyay in xaalad aan horey loo arag ay ka abuureen Marinka Gaza oo dhan.
Madaxa UNRWA ayaa difaacay shaqada hay’adda iyo dadaalada ay wax kaga qabaneyso xaaladda ba’an ee bani’aadantinimo ee ka jirta Marinka Gaza, waana xilli ay hay’addu isku dayeyso in ay hoos u dhigto walaaca ku saabsan, waxa keenay in laga jaro dhaqaalihii ay dalalka deeqbixiyeyaasha ku taageerayeen shaqada ay ka waddo dhulka go’doonsan.
Tallaabada ay dalalka reer galbeedka uga ka jareen dhaqaalihii ay siinayeen hay’addaasi ayaa ka dambeysay, ka dib markii Israel ay UNRWA ku tilmaamtay hay’ad argagixiso, iyadoona sheegtay in qaar ka mid ah shaqaalaheeda ay ka qayb qaateen weerarkii kooxaha wax iska caabinta Falastiiniyiinta ee ay October 7-deedii ka gaysteen koonfurta Israel.
Guddi dib-u-eegis oo Qaramada Midoobey ay u xilsaartay howlaha shaqo ee hay’addaasi ayaa ogaaday in UNRWA ay dejisay habab iyo siyaasado lagu hubinayo dhexdhexaadnimada, degdeg ah iyo jawaabo waafi ah oo ku saabsan eedeymaha. Guddigan oo ay hoggaamineysay Catherine Colonna oo horey u soo noqotay Wasiirka Arrimaha Dibadda Faransiiska ayaa warbixin ay soo saareen ku sheegay in Israel ay jeedisay eedeymo aan caddeyn lahayn. Guddiga ayaa UNRWA ka fogeeyay inay tahay hay’ad argagixiso. UNRWA waa hay’adda ugu weyn dhanka samafalka ee ka hawlgasha Marinka Gaza.
Philippe Lazzarini, Madaxa Hay’adda UNRWA ayaa sheegay in iyagoo duruufo adag ku shaqeynaya ay haddana Israel kaga sii dareyso xaaladda bani’aadantinimo ee Gaza.
“In ka badan laba milyan oo dadka reer Gaza ah ayaa ku nool xaalad cadaab ah.” Ayuu yiri sarkaalkan oo intaasi raaciyay “Riyo qarow ah oo aysan ka soo kaban karin ayay ku nool yihiin.”
Waxa kaloo uu yiri “Burburinta nidaamka madaniga ah waxa uu sababay bililiqo baahsan iyo tahriibin, taasoo caqabad ku ah gaarsiinta gargaarka bani’aadantinimo ee aadka loogu baahan yahay.”
Hay’adaha caalamiga ah ayaa walaac xoogan ka muujiyay cunno yarida baahsan ee ka jirta Marinka Gaza, xanibaadaha lagu hayo in gargaarka uu galo Gaza iyo xiritaanka Israel ay xirtay xadka Masar iyo Gaza ee Isgoyka Rafah.
Weerarada Ciidamada Israel ayaa sidoo kale wiiqay dhaqdhaqaaqa Hay’adda UNRWA ee Marinka Gaza, iyadoo Ciidamada Israel ay mararka qaarkoodna garaacayaan xarumaha hay’addaasi. Axaddii oo ugu dambeysay diyaaradaha dagaalka Israel ayaa duqeeyay goob ay UNRWA u adeegsan jirtay qaybinta gargaarka, waxayna halkaasi ku dileen sideed qof oo dad rayid ah.
Philippe Lazzarini ayaa yiri “Tallaabooyinka aan sharciga ahayn ee ay Israel soo rogtay, waxay si ba’an u xadideysaa joogitaanka iyo dhaqdhaqaaqa shaqaalaha.”
Lazzarini ayaa tilmaamay in tan iyo markii uu dagaalku bilowday ay Ciidamada Israel dileen 193 ka mid ah shaqaalaha hay’adda, isla-markaana ay Israel isku dayeyso in ay gebi ahaanba meesha ka saarto shaqadii hay’adda ay u haysay shacabka Falastiiniyiinta.
Xaaladda nololeed ee dadka reer Gaza ayaa ka sii dartay, ka dib markii Ciidamada Israel ay bishii May weerar ballaaran oo dhinaca dhulka ah ay ka bilaabeen deegaanka Rafah, iyagoona xanibay gargaarkii ka soo gudbayay dhanka Masar.
Israel ayaa muddo dheer dhegaha ka fureysaneysay baaqyada caalamiga ah ee loogu jeedinayo inay ogolaato in hay’adaha gargaarka ay wax ka qabtaan masiibada bani’aadantinimo ee ka jirta Marinka Gaza.