Dagaalka Marinka Gaza ayaa maanta galay maalintii 272aad, iyadoo dagaalka xooggiisuna uu ka soconayo deegaanka Rafah iyo xaafadda Shejaiya ee bariga Magaalada Gaza.
Rafah oo ku taala cirifka koonfureed ee Marinka Gaza ayaa ah xudunta dagaalka Gaza, halkaas oo Ciidamada Israel ay weerareen bilowgii bishii May.
Ciidamada Israel ayaa isku dayaya in ay si buuxda gacanta ugu dhigaan deegaanka Rafah, inkastoo aad arki karto in aysan horumar la taaban karo ka gaareyn goobaha uu dagaalku ka socdo.
Wararka ayaa sheegaya in Ciidamada Israel ay xujo ku noqotay in ay kooxaha wax iska caabinta Falastiiniyiinta ka saaraan xaafadda Tel Al-Sultan ee galbeedka Rafah.
Wararka ayaa intaasi ku daraya in Ciidamada Israel oo wata taangiyadooda, cirkana ay ka taageerayaan diyaaradahooda dagaalka ay haddana qaybtood ku go’doonsan yihiin xaafadaha qaar ee Rafah, jiha kastana ay rasaas uga socoto.
Xoogaga Xamaas iyo kuwa Islamic Jihaad ayaa waxaa muuqata in ay ku gacan sarreyan meedaanka dagaalka, marka aad eegto mooralka ay u hayaan in ay iska caabiyaan colka ku soo duulay, taasi bedelkeeda Ciidamada Israel ayaan ku faraxsaneyn dagaalka, oo dhibaatada ugu weyn ee ka qabsatay ay tahay daal iyo hurdo la’aan, marka laga soo taggo in dhiigbax uu ku socdo.
Xoogaga wax iska caabinta ayaa waddooyinka ku burburinaya taangiyada Ciidamada Israel iyo gaadiidka kale ee gaashaaman ee ay ciidamadaasi wataan, iyagoo adeegsanaya gantaalaha garabka laga tuuro iyo aaladaha kale ee qarxa.
Ciidamada Israel ayaa la sheegaya in ay gacmaha ka taagteen dagaalkan, isla-markaana ay taliskooda ka dalbanayaan in laga soo saaro marxaladda adag ee ay dhexda kaga jiraan.
Warbaahinta Israel ayaa ku warameysa in Saraakiisha Militariga ay kor iyo hoosba ugu sheegeen Raysal Wasaare Benjamin Netanyahu in ciidamadu aysan sii wadi karin dagaalkan, ayna u baahan yihiin waqti nasiino iyo in dib-u-habayn lagu sameeyo ciidamada, ha yeeshee uu ka gows-adeygayo in dagaalka uu istaago.
Afhayeenka Ciidamada Israel, Daniel Hagari ayaa dhawaan sheegay inaanan laga adkaan karin Xamaas, qofka moodaya in mustaqbalka dhow laga adkaan doonana uu yahay nin xalay riyooday.
Benjamin Netanyahu, Raysal Wasaaraha Israel ayaa toddobaadkan ku celiyay in dagaalka la sii wadi doono, isla-markaana aysan Israel qaadan doonin wax aan guul ahayn, sida uu yiri.
Raysal Wasaaruhu wuxuu sheegay in Israel ay ka go’an tahay xaqiijinta saddexdii hadaf ee ay u weerareen Gaza ee kala ahaa burburinta Ururka Xamaas, dib u soo celinta la haysteyaasha Israeliyiinta ee lagu qafaashay weerarkii October 7-deedii iyo inaysan Gaza mustaqbalka khatar amni ku noqon Israel.
Raysal Wasaaraha ayaa si cad uga horyimid shacabka Israel ee dhigaya mudaaharaadyada ay kaga soo horjeedaan sii socoshada dagaalkan, iyagoo ku baaqaya in si degdeg ah loo soo afjaro dagaalka, maamulkuna uu qaato go’aan uu heshiis kula gelayo Xamaas, si la haysteyaasha iyagoo badqaba ay guryahooda dib ugu soo laabtaan.
Israeliyiinta qaarkood ayaa Netanyahu u arka mid u afduuban siyaasiyiinta xisbiga midigta fog ee wax ka soo dhisay xukuumaddiisa ee ka soo horjeeda in dagaalka la joojiyo.
Wasiirada xagjirka ah ee ka tirsan maamulka ayaa ku hanjabay in ay ka bixi doonaan xukuumadda, haddii Netanyahu uu qaato wax aan ahayn in la burburiyo Xamaas. Ka bixitaankooda xukuumadda ayaa soo dedejineysa in la qabto doorasho waqtigeeda laga soo hormariyay, taas oo Netanyahu aanu dooneyn.
Khubarada ayaa qaba in Netanyahu ay ka go’an tahay in dagaalku uu sii socdo, isagoo markaasi ka leh in si xeeladeysan uu xafiiska u joogo.
Netanyahu ayay dacwad uga furan tahay maxkamad gudaha ah, waxaana loo haystaa eedeymo la xiriira musuq-maasuq, inkastoo dacwaddaasi dib loogu dhigay, inta uu socdo dagaalkan.
Siyaasiyiinta Mucaaradka Israel ayaa ku celceliyay in Netanyahu uu ka baxsanayo sharciga, xalkana uu ka dhex arkay in dagaalku aanu joogsan.
Dagaalkan ayaa kala qaybsanaan weyn ka dhex abuuray shacabka Israel iyo madaxdoodana, wuxuuna sababay khilaaf naadir ah oo soo kala dhexgalay Madaxda Israel iyo Taliska Militariga.